معراج السعاده صفحه 1177

اهل جهنم باشد . و اگر مردی دیگری را از برای خدا دشمن داشته خدا ثواب بغض فی الله را به او کرامت می فرماید ، اگر چه آن شخص مبغوض ، در علم خدا از اهل بهشت باشد» . (1)

دوستی در راه خدا دو قسم می شود

اول آنکه : کسی دیگری را دوست داشته باشد از برای امری که فایده او در آخرت به این محب عاید گردد . مثل اینکه : شاگرد ، استاد را دوست دارد از برای اینکه او راتعلیم می کند و او را از حضیض جهل به اوج مرتبه علم می رساند . یا استاد ، شاگرد رامحبت داشته باشد به جهت اینکه منشا ثواب معلم می شود . و امثال اینها .

دوم آنکه : او را دوست داشته باشد نه به جهت فایده اخرویه که از او به او عاید شود ، بلکه از جهت اینکه : مخلوق خدا است و منسوب به اوست به نسبت عامی که ازبرای کافه مخلوقات است . یا به جهت خصوصیت نسبتی که از برای او هست از تقرب او به خدا . یا اشتغال او به خدمت خدا . یا محبت او از برای خدا و امثال اینها . زیرا ازعلامات غلبه محبت با کسی آن است که : محبت از او تعدی کند به متعلقان و منسوبان او نیز ، اگر چه نسبت دوری داشته باشد . همچنان که کسی که انسانی را دوست دارد ، دوست او را دوست دارد و خدمتکار او را ، و هر که مدح محبوب او را کند . بلکه با در ودیوار محله و دیار او محبت دارد . همچنان که گفته اند :

امر علی الدیار دیار لیلی*** اقبل