معراج السعاده صفحه 121

بیابانها وصحراها حیران و سرگردان می مانند . و ارباب علوم و دانش در زوایای خفا و گمنامی منزوی می شوند . نه ایشان را به سر منزل کمال راهی ، و نه از برای شاه ، راه هدایت راهنمائی و آگاهی . آثار «عرصات» (1) علم و عمل مندرس و کهنه می شود ، و در و دیوارمنازل دانش و بینش تیره و تار می گردد . پس ، آنچه لابد است در تحصیل سعادت ازجمعیت خاطر ، و انتظام امر معاش که ضروری زندگانی انسان است ، به هم نمی رسد .

بالجمله «مناط» (2) کلی در تحصیل کمالات ، و وصول به مراتب سعادات ، و کسب معارف و علوم و نشر احکام ، عدالت سلطان است ، و التفات او به اعلای کلمه دین ، وسعی او در ترویج شریعت سید المرسلین .

و از این جهت در اخبار وارد است که : «پادشاه عادل شریک است در ثواب هرعبادتی که از هر رعیتی از او صادر شود ، و سلطان ظالم شریک است در گناه هر معصیتی که از ایشان سرزند» . (3)

از سید انبیاء - صلی الله علیه و آله و سلم - مروی است که فرمودند :

«مقرب ترین مردم در روز قیامت در نزد خدا پادشاه عادل است ، و دورترین ایشان از رحمت خدا پادشاه ظالم است» . (4)

و باز از آن بزرگوار مروی است که :

«عدل ساعه خیر من عباده سبعین سنه» . (5)

یعنی :

«عدالت کردن در یک ساعت بهتر از عبادت هفتاد سال است» .

و سر آن این است که : اثر عدل یک ساعت بسا باشد که به جمیع بلاد مملکت برسدو

1- 26. میدان ها .
2- 27. میزان ، معیار .
3- 28. جامع السعادات ، ج 1 ، ص 86 .
4- 29. بحار الانوار ، ج 75 ، ص 350 ، ح 59 . (با اندک تفاوتی) .
5- 30. بحار الانوار ، ج 75 ، ص 352 ، ح 61