معراج السعاده صفحه 1217

برای او هم نمی رسد . از برای چنین کسی باکی نیست اگر روی از همه اسباب برتابد ، زیرا البته حق - سبحانه و تعالی - محافظت او رامی کند . و روزی او را بی گمان می رساند ، خواه اسباب را تحصیل کند یا نه . و خواه سعی و کسب نماید یا نه .

بلی این چنین شخصی گاه باشد که : متوجه کسب شود و از پی اسباب رود به جهت اینکه امر خدایی چنین صادر شده . و الا مطلقا به سعی و کسب خود وثوق و اعتمادی نمی دارد . و آنچه شنیده ، از حکایات بعضی از کاملین اولیا که بی زاد و راحله به بیابانهامسافرت می کرده اند و روزی ایشان می رسیده و از سباع و درنده احتراز نمی کردند ونسبت به پادشاهان ذوالاقتدار سخنان ناهموار می گفته اند و خدا ایشان را نجات می داده از این فرقه بوده اند . «ذلک فضل الله یؤتیه من یشاء» . (1)

فصل : طریقه تحصیل صفت توکل و علامت حصول آن

طریقه تحصیل صفت توکل آن است که : آدمی سعی در قوت اعتقاد خود نماید تاهمه امور را مستند به حضرت آفریدگار داند . و از برای دیگری در هیچ امری مدخلیتی نداند . و بعد از آن ، تامل کند و متذکر شود که : پروردگار عالم بی سابقه سعی و تدبیر او ، او را از عالم نیستی به فضای هستی درآورد . و خلعت وجود ، که اصل همه نعمتها است در او پوشانید . و در صلب پدر و رحم مادر ، که آن بیچاره از همه جا بی خبر بود او راحفظ و حراست نمود . و آنچه در هر حالی ضروری بود از برای او آماده ساخت و اعضاو جوارح او را