معراج السعاده صفحه 1224

بسته و همه به یکدیگر موقوف و مربوط است .

پس هر که یک چیز را در معصیت الهی استعمال نماید همه چیزها و نعمتهایی که دردنیا خلق شده کفران کرده است .

و از آنچه مذکور شد معلوم شد که : حقیقت شکر ، مرکب از چهار امر است . و لیکن بسا باشد که هر یک را نیز شکر گویند .

همچنان که حضرت امام جعفر صادق علیه السلام فرمود که : «شکر هر نعمتی اگر چه بزرگ باشد آن است که : حمد خدای را کند» . (1)

و فرمود که : «شکر نعمتها ، اجتناب از محرمات است . و تمام شکر ، گفتن الحمد لله است» . (2)

و فرمود که : «چون صبح و شام کنی ده مرتبه بگو : «اللهم ما اصبحت بی من نعمه او عافیه فی دین او دنیا فمنک وحدک لا شریک لک ، لک الحمد و لک الشکر بها علی یا رب حتی ترضی و بعد الرضا» . و در شام به جای «اصبحت» «امسیت» بگوید . پس چون این را بگویی شکر نعمتهای آن روز و آن شب را کرده خواهی بود» . (3)

و در روایتی وارد شده است که : «حضرت نوح علیه السلام در هر صبحی این ذکررا می کرد . به این جهت او را خدای - تعالی - بنده شکور نامیده» . (4)

و نیز از آن حضرت مروی است که : «هرگاه یکی از شما متذکر نعمت خدا گردد پس رخسار خود را بر خاک گذارد ، شکر خدا را کرده است . و اگر سوار باشد فرود آید ورخسار خود را بر

1- 4. کافی ، ج 2 ، ص 95 ، ح 11 .
2- 5. کافی ، ج 2 ، ص 95 ، ح 10 .
3- 6. کافی ، ج 2 ، ص 99 ، ح 28 .
4- 7. کافی ، ج 2 ، ص 99 ، ح 29 .