معراج السعاده صفحه 1238

برای آن اسباب نیز اسباب بی شمار است تا منتهی شود به حضرت مسبب الاسباب . و کسی که اندک تفکرنماید می داند که : هر یک از این اسباب موقوف است بر اسباب و نعمتهای به هم پیوسته که از شماره بیرون و از حد شرح و بیان افزون است .

مثلا : یکی از نعمتهایی که در مراتب اخیره واقع است نعمت صحت است ، و تحقق آن موقوف است بر نعمتها و سببهای بی نهایت ، که یکی از آنها چیزی خوردن است . وآن موقوف است بر نعمتهای بسیار ، که شرح آن در قوه بشر نیست . و لیکن در اینجابعضی از نعمتهایی را که اکل بر آنها منوط است بر سبیل اجمال ذکر می کنیم تا متامل ، تتمه را بر آن قیاس نماید .

پس می گوییم : نعمت چیزی خوردن ، محتاج است به فهمیدن غذا ، و میل و رغبت به آن ، و اراده و عزم بر خوردن و بر تحصیل آن ، و بر یافت شدن غذایی که توان خورد ، وبه اصلاح آن و به اسبابی که آن را به هر شخصی برساند ، و بر قوت خائیدن و فرو بردن وهضم نمودن و دفع کردن ، و به سایر اعمالی که از قوای باطنیه صادر می شود تا جزء بدن گردد . و به ملائکه چند که موکل اند بر هر یک از این افعال مذکوره . و ما فی الجمله تفصیل این افعال را در چند فصل بیان می نماییم .

فصل : فهمیدن و درک غذا قبل از خوردن

اموری که چیز خوردن بر آن موقوف است فهمیدن غذای خوردنی است ، به اینکه :

آن را بار دیگر خود ببیند و بچشد و ببوید