معراج السعاده صفحه 1255

نعمت بر او عظیم است و از عهده شکر آن بر نمی آید .

و اگر در سراپای احوال مردم نظر کنی می بینی که از این سه نعمت ، غافل ، و فکرایشان در چیزهای دیگر است که وبال ایشان است . بلکه حقیقت آن است که : اگر از برای کسی به غیر از نعمت ایمان ، هیچ چیز دیگر نباشد باید عمر خود را به شکر ، صرف نماید .

و نعمت خدا را بر خود کامل بداند . بلکه عاقل باید بجز معرفت خدای و ایمان به او شاد نگردد .

و از علما و ارباب معرفت کسانی هستند که : اگر جمیع آنچه در تحت تصرف همه پادشاهان روی زمین است از حشم و خدم و خزانه و اموال و ممالک مشارق و مغارب به او بدهند به ازای آنکه یک جزء از صد جزء علم و معرفت او را بگیرندراضی نمی شود .

فصل : طریقه تحصیل شکر گزاری حضرت باری

طریقه تحصیل شکر گزاری به چند امر است :

اول : معرفت و تفکر در صنایع الهیه و انواع نعمت های ظاهریه و باطنیه او .

دوم : نظر کردن به پست تر از خود در امور متعلقه به دنیا ، و به بالاتر از خود در امر دین .

سیم اینکه : مردگان و اهل گورستان را به نظر در آورد و متذکر این گردد که نهایت مطلب ایشان آن است که : آنها را به دنیا برگردانند تا در اینجا متحمل ریاضت و مشقت عبادات گردند تا از عذاب آخرت مستخلص یا ثواب ایشان مضاعف گردد . پس خود رااز ایشان فرض کند و چنان تصور نماید که : مطلب او