معراج السعاده صفحه 1300

است که در آن وقت بالمره مقهور تحت قوه شهویه است و لذت به همه بدن او عاید می گردد .

و از این جهت حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود که : «در زیر هر مویی جنابتی است . پس در آن وقت همه جسد او غرق لذت دنیویه است ، پس باید همه شسته شود تا صلاحیت توجه به جانب حق - سبحانه و تعالی - را داشته باشد» .

و اما در تیمم امر شده است که : اعضای خود را خاک آلود نماید در وقتی که آب میسر نباشد . و باید در آن وقت متذکر آن شود که حال که شستن آنها ممکن نیست باید ایشان را به جهت اینکه مباشرت امر دنیا را کرده اند پست و ذلیل نمود و شکستگی وفروتنی را پیش آورد پس آنها را خاک مال نماید .

و چون بر اینها مطلع شدی و دانستی ، باید به فکر کار دل افتی که رئیس و اعظم همه اعضا و جوارح است ، و همگی خدمتکار اویند . و موضع نظر الهی است . و با وجوداین ، اندیشه کنی که : هرگاه تطهیر اعضا و جوارح لازم باشد پاک ساختن دل اولی و اهم است . پس اگر در آن وقت به جهت علایق دنیویه و رسوخ محبت دنیای دنیه پاک ساختن آن به شستن همه اخلاق رذیله و صفات ذمیمه ممکن نباشد ، آن را خاک مال نمایی و در مقام شکستگی و تواضع به تازیانه ذلت و خواری آن را برانی شاید خدا به شکستگی و فروتنی آن رحم نماید و نفحه ای از نفحات قدسیه او را دریابد ، زیرا خدادر نزد