معراج السعاده صفحه 1315

مشغول امر دنیا باشد . یا در حضور یکی از سلاطین دنیا باشد با وجود ضعف وعجز او . بسیار شده است که کسی به حضور پادشاهی یا وزیری رفته و بیرون آمده ونیافته که رنگ جامه او چه بوده یا چه کسان در دور او بوده .

«یکی از بزرگان را سؤال کردند از کیفیت نماز او . گفت : چون وقت نماز داخل می شود وضو می سازم و به مصلای خود می روم و لحظه ای می نشینم تا اعضا و جوارح من آرام گیرد پس به نماز بر می خیزم و کعبه را میان دو ابروی خود قرار می دهم وصراط را در زیر قدم خود می بینم و بهشت را در طرف راست و جهنم را در طرف چپ و ملک الموت را در عقب سر ، و چنان پندارم که : این آخر نمازهای من است . پس درمیان امید و خوف می ایستم و تکبیر احرام می گویم . و شمرده قرائت می کنم . و به خضوع و خشوع رکوع و سجود می کنم . و به اخلاص تمام ، نماز را تمام می کنم . ونمی دانم که نماز من قبول شده یا نه» .

و مخفی نماند که : آنچه از اخبار مذکوره مستفاد شد که : «نماز بدون حضور قلب ، قبول نیست» .

مراد از «قبول» ، حصول ثواب کامل آخرت و قرب حضرت رب العزه است . پس منافاتی نیست میان آنچه مذکور شد و میان آنچه فقها می گویند که : نماز ، صحیح است اگر چه خالی از حضور قلب باشد . و معنی «صحیح» ، آن است که : تکلیف خود را به جا آورده و عقاب تارک نماز