معراج السعاده صفحه 149

آن و طریقه معالجه بیماری آن نماید به وسیله رجوع به کتب اخلاق و حدیث یا استماع از ارباب این فن شریف .

و باید در طریق معالجه آن به آنچه از اخبار و آثار و طریق علماء و اخیار مستفادمی شود رفتار نماید و از بعضی بدعتها و طریقها که طایفه ای از اهل بدع و اهواء ، اختراع نموده اند احتراز نماید .

و اما علم فقه ، پس آن نیز به قدر حاجت و ضرورت هر کس در عبادات و معاملات خود واجب عینی است بر هر کسی و زاید بر آن واجب است کفایه ، یعنی بر بعضی لازم است اکتساب آن تا رفع احتیاج دیگران بشود و طریق اکتساب این علم به اجتهاد واستنباط از مآخذ شرعیه است یا به تقلید از مجتهد زنده . و تارک این دو طریق آثم وگناهکار ، و عذر او غیر مسموع در نزد پروردگار ، - به تفصیلی که در علم اصول فقه محرر و مقرر است - .

و به هر یک از این دو طریق اگر چه علم به مسائل حاصل و عامل به آنها مطیع وممتثل است و لیکن نورانیت و تاثیری که در اخذ به طریق اجتهاد است هرگز در تقلیدیافت نمی شود ، و تکمیلی که از عمل مجتهد هم می رسد مقلد را دست نمی دهد ، و هرکه خواهد به اجتهاد مسائل را بفهمد باید علم به صحت اجتهاد خود حاصل کند و فریب نفس و شیطان را نخورد و به محض فرا گرفتن مسائلی چند خود را از جمله مجتهدین نشمارد . و هر که خواهد به تقلید اخذ کند باید مجتهد را بشناسد و به صفات