معراج السعاده صفحه 164

حقایق و اسرار ، و درک عظمت حضرت آفریدگار ، و معرفت صفات جلال و جمال پروردگار حاصل می شود به همان قدر سعادت و بهجت و لذت و نعمت در نشاه آخرت از برای او هم می رسد و وسعت مملکت او در بهشت به حسب معرفت او به عظمت و صفات و افعال خداوند متعال خواهد بود ، به این معنی که معرفت در دنیا باعث استحقاق این مراتب در آخرت خواهد شد .

صفت سیم : شرک و اقسام آن

شرک و اقسام آن

شرک و اقسام آن و آن عبارت است از اینکه : غیر از خدا دیگری را هم مصدر امری و منشا اثری داند ، و چنان داند که از غیر پروردگار هم کاری «متمشی» (1) می شود . پس اگر به این عقیده آن غیر را بندگی و عبادت کند آن را شرک عبادت گویند . و اگر آن را عبادت نکند و لیکن اطاعت کند او را در چیزی که رضای خدا در آن نیست آن را شرک طاعت گویند ، و اول را شرک جلی و دوم را شرک خفی نامند . و اشاره به این شرک است قول خدای تعالی که می فرماید :

(«و ما یؤمن اکثرهم بالله الا و هم مشرکون»)

یعنی : «ایمان نمی آورند بیشتر ایشان به خدا مگر اینکه مشرک اند» . (2)

و شبهه ای نیست در اینکه صفت شرک ، اعظم بواعث هلاک و موجب خلود درعذاب دردناک و سبب حشر در زمره کفار است .

فصل : توحید و اقسام آن

ضد صفت شرک ، توحید است و از برای آن اقسامی چند است :

اول توحید در ذات : یعنی ذات خدا را منزه داشتن از ترکیب خارجی و عقلی و صفات او را عین ذات مقدسش دانستن .