معراج السعاده صفحه 185

داشت و از برای او حسنه نوشته خواهد شد و اگر خیال اراده فعلی یا تاسف ترک آن نباشد بلکه به اختیار خود را بر تصور امر غیر مشروعی بدارد که مطلقا اراده آن را ندارد بلکه گاه است می داند که مستحق نخواهد شد چون خیال سلطنت و «نهب» (1) و غارت از برای کسانی که در حق آنها متصور نیست ظاهر آن است که در این هم معصیتی نباشد و این تفصیل موافق و مقتضای جمع میان آیات واخبار مختلفه ای است که در خصوص قصد معصیت وارد شده است .

فصل : معالجه امراض نفسانی

چون مضرات این صفت مهلکه را دانستی و یافتی که آن از جمله مهلکات و باعث نکال (2) و وبال و خسران مال است پس لازم است که در صدد معالجه آن برآئی و نفس خود را از چنک آن برهانی . پس اگر خیال وسوسه در فعل معصیتی و قصد گناهی باشدتامل کنی در سوء خاتمه امور و وخامت عاقبت عصیان در دنیا و آخرت و حقوق پروردگار را بر خود یاد آوری و پاداش اعمال را از ثواب و عقاب در نظر آوری وملاحظه کنی که نگاهداشتن خود از آنچه ابلیس ترا بدان وسوسه می کند و صبر بر آن به مراتب آسان تر است از تحمل عذاب الهی و سوختن در آتشی که اگر شراره ای از آن به زمین افتد اثری از آن نگذارد و نبات و جمادات را درهم سوزد و چون این امور رامتذکر شدی و به نور معرفت و ایمان و حقیقت آنها را یقین دانی باشد که شیطان دست ازتو بدارد و از وسوسه باز ایستد و چنانچه از اینها معالجه نشود معالجه آن به فکر و ذکر ومجاهده