معراج السعاده صفحه 188

فروگرفته . و اگر خواهی قدحی را از هوا خالی نمایی نمی توانی تا آن را از چیز دیگر پر نسازی ، بلکه قدر که از آب مثلا پر گردد از هوا خالی می شود . پس ظرف دل نیز چنین است اگر آن را مشغول به یاد خدا و فکر امری از امور دینیه کردی ممکن است که آمدو شد شیطان لعین از آن کم شود و الا هر لحظه که از خدا غافل ماند در آن دم شیطان باوسوسه اش در آنجا حاضر می شود ، همچنان که خداوند متعال در کتاب کریم تصریح به آن فرموده که :

«و من یعش عن ذکر الرحمن نقیض له شیطانا فهو له قرین» . (1)

یعنی : «هر که از یادخداوند رحمن باز می ماند برانگیزانیم شیطان را که قرین و همنشین او باشد» .

و رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود :

«ان الله یبغض الشاب الفارغ» . (2)

یعنی :

«خداوند دشمن دارد جوانی را که بیکار باشد» .

زیرا که کسی که مشغول عمل مباحی نباشد که دل او را مشغول سازد لا محاله شیطان فرصت نموده داخل خانه دلش می گردد و در آنجا آشیانه می سازد و توالد و تناسل می کند و از اجتماع نسل او نیز نسلهای دیگر متولد و همچنین الی غیر النهایه .

پس علاج نیست در دفع وساوس شیطانیه و خواطر نفسانیه مگر قطع همه علایق ظاهریه و باطنیه ، و ترک جاه و مال و اهل و عیال ، و فرار از یار و رفیق و دوست وشفیق ، و در کنج تنهائی نشستن و در به روی آشنا