معراج السعاده صفحه 216

در منفذ آن گردشهای بسیاری مقرر کرد ، تا اگر حیوانی قصدگوش کند به سهولت داخل نتواند شد ، و با وجود این در آنجا چرکی متعفن خلق کرد ، که حشرات موذی از آن متنفر گردند و داخل گوش نشوند .

حکمتهای نهفته در صورت انسان

و بعد از آن تامل کن در روی آدمی ببین که آفریدگار چگونه آن را زینت داده است به آنچه از برای آن ضروری و در کار است از جبهه و جبین و ابرو و محاسن وبینی و دهان .

و محاسن را حسن مرد و قبح زن کرد . و از برای بینی دو سوراخ گشوده و قوه شامه را در آن قرار داده تا به واسطه آن «روایح» (1) نیک و بد را از هم امتیاز دهد و از آن سوراخها هوای صاف و خنک را به دل جذب و هوای حار و متعفن را دفع نماید ، وفضلاتی که در دماغ حاصل می شود از آنها دفع شود و چون دفع فضلات موجب سدمنفذ می شد و جذب و دفع هوا متعسر می گردید چنان قرار داده که پیوسته یکی از دوسوراخ به جهت استنشاق هوا ، و دیگری محل دفع فضلات باشد . و از این جهت ، غالبایکی از این دو مفتوح ، و دیگری فی الجمله مسدود است و دهان را گشاده و زبان را در آن نهاده و آن را ترجمان دل کرد ، و کیفیت تکلم را به لغتهای مختلفه به آن آموخته ، و مخرج هر حرفی را به آن نشان داده ، و دهان را مرکب از دو فک گردانید ، و از برای آنها مفصلی قرار داده ، به نوعی