معراج السعاده صفحه 227

در آن صور جمیع موجودات عالم ملک و ملکوت جمع است . و نمونه ای است از جمیع علومی که در لوح محفوظ ثبت است . و آن گواه و شاهد است بر اموری که از نظر حسی پنهان است . و حجت است بر هر که منکر خالق منان است . و انسان کامل را راهی است راست که به هر چیز می رساند . و صراطی است کشیده میان بهشت و دوزخ» . (1)

آیات آفاق : مشاهده قدرت پروردگار در کره زمین

و چون اندکی از عجایب نفس و بدن خود را دانستی قیاس کن بر آن عجایب زمینی را که مسکن و ماوای توست از بلندیهای آن و پستیها و کوهها و صحراها و رودها ودریاها و معموره ها و بیابانها و چمنها و بستانها و شهرهای عظیمه و جزیره های کثیره ، ومعادن و جمادات و نباتات و حیوانات . و اگر دیده بصیرت بینا باشد در هر جزوی ازاجزای آن از عجایب قدرت و بدایع حکمت ، آن قدر مشاهده کنی که واله و حیران شوی و یقین به عظمت و جلال خالق آن نمائی .

آنگاه نظری به کوهسار افکن و ملاحظه کن که چگونه خالق بی چون آنها را بر پای داشته و اطراف زمین را به آنها استحکام داده و از زیر سنگهای تیره آن چشمه های آب گوارای صاف بر روی زمین روان کرده و بسی جواهر قیمتی که مقومان عالم ازقیمت آن عاجز می گردند در آنها مخزون نموده . و چقدر معادن در آنها خلق کرده که اگر یکی از آنها نبودی نظام معیشت انسان تمام نشدی . و در هر جا که قابل آبادی واجتماع مردم بود نزدیکی آن را از این معادن خالی نگذاشتی تا امر