معراج السعاده صفحه 233

به یک اشاره پروردگارشان تا قیامت به رقص افتاده گرد کعبه جلالش طوف می نمایند .

خبر داری که سیاحان افلاک*** چرا گردند گرد مرکز خاک

چه می خواهند از این محمل کشیدن*** چه می جویند از این منزل بریدن

ازین آمد شدن مقصودشان چیست*** درین محرابگه معبودشان کیست

همه هستند سرگردان چو پرگار*** پدید آرنده خود را طلبکار

و بالجمله اگر چشم اعتبار بگشائی هر ذره را گواهی بر عظمت پروردگار ببینی . و اگر گوش هوش بداری از زبان حال هر ذره به زبان فصیح ، جلالت آفریدگار را می شنوی .

به هر ذره بدان روئی و راهی است*** بر اثبات وجود او گواهی ست

تفکر در اعمال و افعال خود

و اما تفکر در اعمال خود که از آن به مراقبت و محاسبت تعبیر می شود و اگر چه دربیان توبه ذکر خواهد شد و لیکن در اینجا نیز خلاصه آن مذکور می شود .

و کیفیت آن ، آن است که : آدمی در هر شبانه روزی ساعتی به تفکر کار خود بیفتدو اخلاق باطنیه و اعمال ظاهریه خود را تفحص کند و احوال دل و جوارح خود راتجسس نماید ، لوح دل را در مقابل خود نهاده آن را ملاحظه کند و دفتر شبانه خود راگشوده سر تا پای آن را مطالعه فرماید .

پس اگر دل خود را بر طریق راستی و درستی مستقیم ، و متصف به اخلاق جمیله وخالی از اوصاف رذیله دید ، و اعضا و جوارح خود را مشغول طاعات و عباداتی که به آنها متعلق است و مجتنب از معاصی و سیئاتی که به آنها مرتبط است یافت شکر الهی به جا آورد ، و