معراج السعاده صفحه 242

سبحانه - ریشه این صفت از زمین دل کنده شود .

مقام سیم : در بیان صفات رذیله و اخلاق جمیله که متعلق است به قوه غضبیه

تهور

و دانستی که جمیع رذایل متعلق به این قوه ، و منشا آنها نیز دو صفت خبیثه است ، وهر کدام متضمن صفاتی چندند . و آن دو ، یکی «تهور» است و دیگر «جبن» .

اما تهور : که طرف افراط شجاعت است ، عبارت است از : احتراز نکردن از آنچه بایداز آن بپرهیزد ، و انداختن خود به مهالکی که عقلا و شرعا ممنوع باشد . و شکی نیست که این صفت از مهلکات دنیویه و اخرویه است . و آیات و اخبار در وجوب محافظت خود از حد و حصر متجاوز است و همین قدر کافی است که - حق سبحانه و تعالی - می فرماید :

«و لا تلقوا بایدیکم الی التهلکه» (1)

یعنی : «خود را به هلاکت نیندازید» .

و حق آن است که هر که صاحب این صفت باشد و خود را از آنچه عقل حکم کندبه لزوم محافظت از آن ، نگاه ندارد ، از شایبه جنون و دیوانگی خالی نیست . و چگونه چنین نباشد و حال اینکه کسی که احتراز نکند از موضعی که ظن هلاکت باشد و هلاک شود به حکم شریعت مقدسه باعث قتل خود شده است و به هلاکت ابدیه و شقاوت سرمدیه گرفتار گشته است .

پس کسی که مبتلا به این صفت باشد باید اول مفاسد آن را در دنیا و آخرت به نظرآورد بعد از آن ، هر کاری که می خواهد بکند . ابتدا در آن تامل کند اگر عقل و شرع تجویز آن را کند مرتکب شود والا از آن اجتناب