معراج السعاده صفحه 269

است به معرفت او ، و معرفت و محبت و انس هم نمی رسد مگر به فکر و ذکر او ، و مواظبت بر فکر و ذکر نیز متحقق نمی شود مگر به ترک دوستی دنیا ولذتها و شهوتهای آن .

و هیچ چیز مانند خوف ، قلع و قمع لذت و شهوت دنیا را نمی کند . و از این جهت است که آیات و اخبار در فضیلت این صفت متواتر و متکاثرند . و خدای تعالی از برای اهل خوف ، علم و هدایت و رضوان و رحمت را که مجمع مقامات اهل بهشت است جمع نموده و فرموده :

«انما یخشی الله من عباده العلماء» (1)

یعنی : «خوف و خشیت از خدا برای اهل علم است و بس» .

و فرموده : «هدی و رحمه للذین هم لربهم یرهبون» (2)

یعنی : «هدایت و رحمت ازبرای کسانی است که ایشان از پروردگار خود خائف و ترسان اند» .

و دیگر فرموده اند :

«رضی الله عنهم و رضوا عنه ذلک لمن خشی ربه» (3)

یعنی : «خدا از ایشان راضی و خشنود و ایشان از خدا راضی و خشنودند» .

و این مرتبه از برای کسی است که از پروردگار خود بترسد . و از بسیاری از آیات مستفاد می شود که : خوف از خدا از لوازم ایمان است ، و کسی که نترسد از ایمان بی نشان است چنانچه که فرموده اند :

«انما المؤمنون الذین اذا ذکر الله وجلت قلوبهم» (4)

یعنی : «جز این نیست که مومنان کسانی هستند که چون نام خداوند مذکور شد دلهای ایشان خوفناک گردد» .

و فرموده اند که : «و خافون ان

1- 12. فاطر ، (سوره 35) ، آیه 28 .
2- 13. اعراف ، (سوره 7) ، آیه 154 .
3- 14. بینه ، (سوره 98) ، آیه 8
4- 15. انفال ، (سوره 8) ، آیه 2 .