معراج السعاده صفحه 343

مسلم و دست اندازی به حریم و عرض او نموده . و شکی نیست که هر که در باطن ، بد به دیگری برد و اورا به شر و فساد نسبت دهد در ظاهر به نظر حقارت او را می بیند ، و اکرام او را «کماینبغی» (1) بجا نمی آورد . و در حقوق او کوتاهی می کند . بلکه مضایقه از غیبت ، و اظهارآنچه گمان به او برده نمی کند . و همه این امور منشا هلاکت او می شود .

و شبهه ای نیست در اینکه هر که ظن بد به مسلمانان می برد خبیث النفس و بدباطن است ، و هر کسی را مثل خود می داند . و خباثت باطن او به ظاهرش نیز سرایت می کند . ودل هر مؤمن پاک طینتی نسبت به همه خلایق ، پاک و صاف است و ظن بد به احدی نمی برد .

آری ، آری : از کوزه همان برون تراود که در اوست .

مرا پیر دانای مرشد شهاب*** دو اندرز فرمود بر روی آب

یکی آنکه : بر خویش خوش بین مباش*** دگر آنکه : بر خلق بدبین مباش

و سر اینکه ظن بد به مردم بردن علامت خباثت نفس است و شارع از آن نهی فرموده آن است که : آن نمی باشد مگر از القای شیطان خبیث ، زیرا که بجز علام الغیوب احدی از باطن دیگری آگاه نیست ، و هیچ دلی را به دل دیگر راه نمی باشد .

پس چگونه می تواند شد که : کسی چیزی را ندانسته ، و به چشم خود مشاهده نکرده ، و از گوش خود نشنیده ، در حق غیر اعتقاد کند ؟ پس ظن