معراج السعاده صفحه 346

جهت خود را از محل تهمت محافظت نکند ، زیرا که : هر فردی از انسان اگر چه اورع و اعلم جمیع مردم باشد همه کس او را به یک نظر نمی بیند . بلکه اگر جمعی کثیر او را ظاهرا و باطنا خوب دانند و همه افعال او را حمل بر صحت نمایند ، جمعی دیگر هستند که طالب عیب او باشند و اعتقادتمام به او نداشته باشند و ایشان البته در محل تهمت زدن به او می باشند .

و عین الرضا عن کل عیب کلیله*** و لکن عین السخط تبدی المساویا

یعنی : چشم دوستی از دیدن هر عیبی کند است ، اما چشم عداوت و دشمنی ، بدیها راظاهر می کند .

و هر دشمن حسودی نگاه نمی کند مگر به چشم دشمنی . پس آنچه خوبی که ازآدمی دید می پوشاند و در تجسس بدیها برمی آید . و هر بدی ، البته به دیگران گمان بد می برد و ایشان را چون خود می داند . و هر معیوب رسوائی ، دیگران را مانند خود رسواو عیبناک می خواهد ، عیوب ایشان را در میان مردم ظاهر می کند تا مردم از فکر او بیرون روند و زبان ایشان از او کوتاه گردد . «و البلیه اذا عمت طابت» یعنی : «هر بلائی که عمومیت هم می رساند گوارا می شود» .

پس بر هر مؤمنی لازم است که خود را از مواضع تهمت دور دارد تا بندگان خدا گمان بد به او نبرند و به معصیت نیفتند و این شخص هم در معصیت ایشان شریک باشد ، زیرا که هر که سبب معصیت دیگری شود او هم در گناه با او شریک خواهد