معراج السعاده صفحه 35

آله و سلم - در روز بدر به شهدای بدر ندا می فرمود :

«هل وجدتم ما وعد ربکم حقا»

یعنی : «ای کشته شدگان در راه خدا ! آیا آنچه را که پروردگار شما به شما وعده داده بود حق و راست یافتید ؟ » .

آنگاه بعضی از اصحاب عرض کردند : یا رسول الله ایشان مرده اند چگونه آواز می دهی ایشان را ؟

حضرت فرمود : «انهم اسمع منکم» .

یعنی : «ایشان از شما شنواترند و فهم و ادراک ایشان الآن از شما بیشتر است» . (1)

و ظاهر است که شنیدن ایشان در آن وقت نه به همان بدنی بود که در صحرای بدرافتاده بود ، بلکه به نفس مجرده باقیه بود .

فصل پنجم : سیر به عالم بالا با جنبه روحانی

از آنچه مذکور شد دانسته شد که : از برای انسان دو جنبه است : یکی جنبه «روحانیت» ، که مناسبت دارد به سبب آن با ارواح طیبه و ملائکه مقدسه . و دیگری جنبه «جسمانیت» که مشابهت دارد به جهت آن با حیوانات ، از بهائم و سباع . و به واسطه آن جزء جسمانی چند روزی در این عالم هستی زیست می نماید و مقام می کند .

سپس به واسطه جزء روحانی مسافرت به عالم اعلی می کند و در آنجا همیشه مقام می سازد و مصاحبت می کند با ساکنان عالم قدس ، به شرطی که در مدت اقامت در دنیا میل به آن عالم نموده همه روزه در ترقی باشد ، تا جانب جزء روحانی بر جسمانی غالب شود ، و کدورات عالم طبیعت را از خود بیفشاند و در او آثار روحانیت پیداگردد .

و چون چنین باشد