معراج السعاده صفحه 367

ملائکه گویند که : چه چیز است فضل شما ؟ گویندتوسل می جستیم به هر که از ما دوری می کرد . و عطا می کردیم به هر که ما را محروم می ساخت . و گذشت می کردیم از هر که به ما ظلم می نمود . ملائکه گویند : راست گفتیدکه اهل فضل اید ، داخل بهشت شوید» . (1)

و حضرت امام محمد باقر علیه السلام فرمودند که : «پشیمانی بر عفو بهتر وآسان تر است از پشیمانی بر انتقام و عقوبت» . (2)

و همین قدر فضل و شرافت از برای عفو و گذشت کافی است که از نیکوترین صفات پروردگار است ، و در مقام ثنا و ستایش او را به این صفت جمیله یاد می کنند . حضرت امام زین العابدین علیه السلام در مناجات خود می گوید : «انت الذی سمیت نفسک بالعفو فاعف عنی» یعنی : «توئی که خود را به عفو و گذشت نام برده ای پس در گذر از من» . (3)

صفت یازدهم : غلظت و درشتی در گفتار و کردار

غلظت و درشتی در گفتار و کردار

و شکی نیست که این صفتی است خبیث ، و باعث نفرت مردمان از آدمی می گردد ، و منجر به اختلال امر زندگانی می شود .

مکن خواجه بر خویشتن کار سخت که بد خوی باشد نگونسار بخت به نرمی ز دشمن توان کند پوست چو با دوست سختی کنی دشمن اوست و از این جهت آفریدگار عالم در مقام مهربانی و ارشاد به پیغمبر خود - صلی الله علیه و آله و سلم - فرمود :

«و لو کنت فظا غلیظ القلب لانفضوا من حولک»

یعنی : «اگر بدخوی سخت دل باشی مردم از دور و کنار تو متفرق می گردند» . (4)

و از بعضی اخبار مستفاد می شود که غلظت و درشتخوئی باعث سلب

1- 32. کافی ، ج 2 ، ص 107 و 108 ، ح 4
2- 33. کافی ، ج 2 ، ص 108 ، ح 6 .
3- 34. دعای شانزدهم صحیفه سجادیه (دعاء تضرع در طلب عفو از عیوب) .
4- 35. آل عمران ، (سوره 3) ، آیه 159