معراج السعاده صفحه 396

خوشحال شود و منت بر خدا گذارد و توفیقهای خدارا فراموش کند . و در این وقت از آفات و معایب اعمال خود نیز غافل می شود ، زیرا که :

آفات آنها را کسی می فهمد که متوجه آنها باشد ، و کسی متوجه می شود که خائف وترسان باشد ، و معجب کجا ترسان است ؟ بلکه مغرور است و از مکر خدا ایمن است ، وچنان پندارد که : منزلتی در نزد خدا دارد و بر او حقی دارد . و بسا باشد که در مقام خودستائی برآید . و اگر عجب به عقل و فکر و علم خود داشته باشد از سئوال کردن بازمی ماند و در مشورت و تعلم کوتاهی می کند . و گاه باشد که تدبیر خطائی نموده و به آن اصرار می کند ، و پند کسی را نمی شنود . و به این جهت ، گاه است ضرر کلی به او می رسدیا به فضیحت و رسوائی می انجامد .

پس صواب آن است که : هر کسی نفس خود را خاطی داند ، و آن را متهم شمارد ، واعتماد و وثوق بر آن نکند ، و به علماء و دانایان رجوع کند و از ایشان استعانت جوید .

فصل : معالجه مرض عجب

بدان که از برای مرض عجب ، دو معالجه است : یکی اجمالی و دوم تفصیلی . امامعالجه اجمالی این است که : پروردگار خود را بشناسی و بدانی که عظمت و کمال وعزت و جلال ، سزاوار غیر او نیست ، و معرفت به حال خود هم رسانی و بشناسی که توبه خودی خود از هر ذلیلی ذلیل تر و از هر قلیلی قلیل تری ، و