معراج السعاده صفحه 409

باطل می کند و بعد از بطلان آن ، عجب به آن چه معنی دارد . بلکه ترک عبادت بهتر است از عبادت با عجب .

گنه کار اندیشه ناک از خدای*** بسی بهتر از عابد خودنمای

علاوه بر اینکه شرایط و آداب عبادت بسیار ، و عبادت بدون یکی از اینها فاسد وبی اعتبار ، و آفاتی که باعث حبط و رد آنها می گردد بی شمار است . پس در هر عبادتی یحتمل که شرطی از آن مختل ، و یا آفتی به آن عارض شود . و به این جهت فاسد و ازدرجه قبول ساقط شده باشد . و با این احتمال در عبادت ، عاقل چگونه به آن عجب می کند ؟ و کسی که ادعای آن نماید که یقین دارد که : عبادت او مستجمع جمیع شرایطو آداب ، و خالی از همه آفات است بسی غافل ، و از حقیقت کار جاهل است .

دردا که دوش طاعت سی سال خویش را***دادم به می فروش و به یک جرعه بر نداشت

علاوه بر اینکه اگر همه اهل عالم ، عمر خود را در طاعت و عبادت صرف کنندعبادت ایشان را در درگاه خداوندی وقعی نیست .

مپندار گر طاعتی کرده ای ***که نزلی (1) بر این حضرت آورده ای

و بر فرض اینکه : عبادت از هر خللی خالی باشد در وقتی ثمری می دهد و اثری می بخشد که عاقبت صاحبش به خیر ختم شود . و کیست که از خاتمه امر خود مطمئن باشد . و با وجود این ، عجب به عبادت و طاعت نیست مگر حمق و سفاهت .

علاج عجب به ورع و تقوی و نحو اینها

و اما عجب به ورع و تقوی و صبر