معراج السعاده صفحه 412

پروردگار ! این نیز از تو است» . (1)

و به این سبب بود که سید رسل - صلی الله علیه و آله و سلم - فرمودند که : «احدی نیست که عمل و طاعت او باعث نجات او شود . عرض کردند که : تو نیز چنین نیستی ؟ فرمود نه ، من هم چنین نیستم مگر اینکه رحمت خدا مرا فرا گیرد» . (2)

علاج عجب به حسب و نسب

و اما عجب به نسب و حسب : پس علاج آن دانستن چند چیز است :

اول آنکه : بدانی که فخر و بزرگی کردن به کمال دیگری نیست مگر سفاهت وبی خردی ، زیرا کسی که خود ناقص و بی کمال باشد کمال جد و پدر او را چه سودبخشد . بلکه اگر آنان زنده بودند ایشان را می رسید که گویند : این فضیلت از ماست ، تورا چه افتاده است ؟ و در حقیقت تو نیستی مگر کرمی که از فضله آنها به هم رسیده . اگرکرمی که از فضله انسان حاصل شود اشرف باشد از کرمی که از سرگین خری به هم رسدکسی که پدر یا جدش را کمالی باشد اشرف از کسی خواهد بود که چنین نباشد .

هیهات هیهات این دو کرم یکسان اند و شرافت از برای خود انسان است . از این جهت حضرت امیر المؤمنین - صلوات الله و سلامه علیه - می فرماید :

انا ابن نفسی و کنیتی ادبی*** من عجم کنت او من العرب

ان الفتی من یقول ها انا ذا*** لیس الفتی من یقول کان ابی

یعنی : من فرزند خود هستم و نام و کنیت من ، ادب