معراج السعاده صفحه 424

می گویند : خداوندا ! او را ذلیل کن . و اگر خود را وضیع و خوار شمرد ، می گویند : خداوندا ! او را بردار» . (1)

مروی است که :

«خدا به موسی بن عمران وحی فرستاد که : ای موسی ! هیچ می دانی که چرا ترا برگزیدم و اختیار کردم به سخن گفتن با خودم ؟ عرض کرد : به چه سبب بود ؟ فرمود که : من ظاهر و باطن همه بندگان خود را دیدم ، هیچ یک را ندیدم که ذلت ایشان از برای من چون تو باشد ، ای موسی ! به درستی که تو هر وقت نماز می کردی رخسار خود را بر خاک می گذاردی» . (2)

در بعضی از روایات وارد شده که : «چون خداوند عالم به کوهها وحی فرستاد که :

من کشتی نوح را بر کوهی خواهم گذاشت ، همه کوهها گردن کشیدند و خود را بلندکردند مگر «کوه جودی» ، (3) که خود را حقیر شمرد و با خود گفت که : با وجود این کوهها ، بر من کجا قرار خواهد گرفت پس کشتی بر آن قرار گرفت» . (4)

و از جمله فواید شکسته نفسی آن است که : در نزد همه مردم بزرگ و محترم است .

و همه دلها او را دوست می دارند ، به خلاف کسی که خود را بزرگ می شمارد ، که البته از دلها دور و مردم از او در نفورند .

صفت پانزدهم : کبر و فرق آن با عجب

کبر و فرق آن با عجب

و آن عبارت است از حالتی که آدمی خود را بالاتر از دیگری ببیند و اعتقاد برتری خود را بر غیر داشته باشد . و

1- 74. بحار الانوار ، ج 73 ، ص 225 ، حدیث 16 .
2- 75. کافی ، ج 2 ، ص 123 ، ح 7 .
3- 76. «جودی» کوهی است که در نزدیکی «موصل» که با کوههای ارمنستان پیوسته است . و دارای دو قله است که ارتفاع قله اول 17260 قدم ، و ارتفاع قله دوم 16270 قدم از سطح دریا است . بعضی مانند «هاکس» در «قاموس کتاب مقدس» آن را کوه «ارارات» - که بین روسیه ، ترکیه و ایران واقع است - دانسته اند ، و در توراه ، آراراط آمده است . رک : قاموس قرآن ، ج 2 ، ص 87
4- 77. کافی ، ج 2 ، ص 124 ، ح 12