معراج السعاده صفحه 433

آسمانها و زمینها و آنچه درآنها موجود است در جنب مخلوقات خدا هیچ و بی مقدارند . و همچنین زمین در جنب آسمانها ، و موجودات زمین در جنب زمین ، و حیوانات در جنب آنچه بر روی زمین است ، و انسان در جنب حیوانات ، و این مسکین بیچاره متکبر ، در جنب افراد انسان . پس چه شده است او را که بزرگی کند .

خویشتن را بزرگ می بینی*** راست گفتند یک ، دو بیند لوچ

ای احمق ! قدر و مقدار خود را بشناس و ببین چیستی و کیستی و چه برتری بردیگران داری ، به فکر خود باش و خود را بشناس .

تا تطاول (1) نپسندی و تکبر نکنی که خدا را چو تو در ملک بسی جانورست اول و آخر خود را در نظر گیر و اندرون خود را مشاهده کن ، ای منی گندیده و ای مردار ناپسندیده ، ای جوال نجاسات و ای مجمع کثافات ، ای جانور متعفن و ای کرمک عفن ، ای عاجز بی دست و پا و ای به صدهزار احتیاج مبتلا ، تو کجا و تکبر کجا ؟ ! ! ! ای ایاز از پوستینت یاد آر .

شپشی خواب و آرام از تو می گیرد ، و جستن موشی تو را از جا می جهاند . لحظه ای گرسنگی از پایت در آورد . دو درم غذای زیادتی باد گندیده از حلقومت بیرون می فرستد . و به اندک حرکت زمین ، چون سپند از جا می جهی . بسا باشد در شب تاریک از سایه خود می ترسی و غیر اینها از آنچه من و تو می دانیم . دیگر تو را با کبر چه افتاده است