معراج السعاده صفحه 437

آنچه لایق او نیست صادر شد باید به جهت اطاعت آقای خود ، بر آن فرزند غضب کند و او را بزند ، و اما چون فرزند آقای اوست باید او را دوست داشته باشد و تکبر و برتری بر او نکند ، بلکه تواضع و فروتنی کند ، وقدر خود را در پیش آقا بالاتر از قدر آن فرزند نداند .

و بدان : برای مرض کبر ، معالجه عملی نیز هست که باید بر آن مواظبت نمود تاصفت کبر زایل شود . و آن این است که : خود را بر ضد آن ، که تواضع است بدارد . وخواهی نخواهی از برای خدا و خلق شکستگی و فروتنی کند . و مداومت بر اعمال واخلاق متواضعین نماید ، تا تواضع ملکه او شود و ریشه شجره کبر از مزرع دل او کنده شود .

فصل : علائم و نشانه های تکبر و تواضع

زنهار ، تا فریب نفس و شیطان را نخوری . و خود را صاحب ملکه تواضع ، و خالی از مرض کبر ندانی ، تا نیک مطمئن شوی و خود را در معرض آزمایش و امتحان در آوری ، زیرا که : بسیار می شود که آدمی ادعای خالی بودن از کبر را می کند ، بلکه خود نیز چنان گمان می کند ولی چون وقت امتحان می رسد معلوم می شود که این مرض در خفایای نفس او مضمر است و فریب نفس اماره را خورده و خود را بی کبر دانسته ، و به این جهت از معالجه و مجاهده دست کشیده .

و از برای هر یک از کبر و تواضع علاماتی چند است که آدمی به آنها امتحان ، وحالت نفس او از کبر