معراج السعاده صفحه 467

شهوات و ملکات خبیثه ، بدون تحمل آن میسر نگردد . و پستی ماکولات و ماده آنها را به نظردر آورند و ببینند که آیا شرکت و مشابهت با ملائکه سماوات بهتر است یا مشارکت بابهائم و حیوانات ؟ زیرا که : پرخوردن شیوه چهار پایان است ، که به غیر از شکم ، چیزی ندانند .

چو انسان نداند بجز خورد و خواب*** کدامش فضیلت بود بر «دواب» (1)

و تامل کنند در مفاسدی که بر شکم پرستی مترتب می گردد ، از ذلت و مهانت وحمق و بلادت ، و سقوط حشمت و مهابت ، و حدوث انواع امراض . و یاد آورند ازروز تنگی و نیافتن . و ببینند چه فضیلت است در اینکه هر لحظه شکم را پر کنند و دربیت الخلاء تردد نموده آن را خالی نمایند و باز پر سازند ، و شب و روز خود را که مایه تحصیل سعادت جاوید است به آن صرف کنند .

برو اندرونی بدست آر پاک*** شکم پر نخواهد شد الا زخاک

تنور شکم دمبدم تافتن*** مصیبت بود روز نایافتن

و چون در آنچه مذکور شد تامل کنند ، خود را از افراط در اکل ، و مشارکت ستوران باز دارند تا به این معتاد شوند .

مفاسد پیروی از شهوت فرج

و اما دوم : که پیروی شهوت فرج ، و حرص بر مجامعت باشد ، پس شکی نیست که خود فی نفسه امری است قبیح و منکر ، و در نظر ارباب عقول ، مستهجن و مستنکر .

عقل که کارفرمای مملکت بدن است به واسطه آن مقهور و «منکوب» ، (2) و قوه عاقله که مخدوم قوا و حواس است ، خادم و مغلوب می گردد