معراج السعاده صفحه 477

احسان نماید تا آنها از تربیت پدر مستغنی شوند خدای - تعالی - بهشت را بر او واجب می کند» . (1)

و شکی نیست در اینکه خمود از شهوت و ترک نکاح ، باعث حرمان از همه این فواید می شود .

و بدان که همچنان که این فواید از برای نکاح هست ، از برای آن آفات و بلیات بسیار نیز هست ، مانند : احتیاج به مال ، و صعوبت تحصیل قوت حلال ، - به خصوص در امثال این زمان - و کوتاهی در حقوق زنان ، - به خصوص با تعدد ایشان - و صبر براخلاق آنها ، و تحمل بدخوئی و آزارشان ، و تفرقه خاطر به جهت تحصیل آنچه به آن احتیاج می شود ، و امثال آنها .

و غالب آن است که : بدین جهت صاحبان عیال به دنیا فرو می روند و از یاد خداغافل می شوند ، و از کاری که برای آن خلق شده اند باز می مانند . پس سزاوار به حال هر کسی آن است که : مجتهد نفس خود باشد ، و احوال خود را ملاحظه کند . و فوایدو مفاسدی که مذکور شد به نظر در آورد و ببیند که در حق او کدام طرف بهتر است و به آن رفتار کند . اما چه سود ! تا آدمی مبتلا نشده است «غایله» (2) آن را بر نمی خورد و بعد از آنکه گرفتار شد چاره نمی تواند کرد .

فصل سوم : عفت ، ضد شره و خمود

دانستی که ضد این دو جنس ، صفت «عفت» است . و آن عبارت است از : مطیع ومنقاد شدن قوه شهویه از برای قوه عاقله ، تا آنچه امر فرماید در