معراج السعاده صفحه 480

چهل روز بر گوشت خوردن مداومت کند دل او را قساوت می گیرد» . (1)

و حد اعتدال آن است که : شبانه روزی یک دفعه چیزی بخورد . و بهتر آن است که :

آن در وقت سحر بعد از فراغ از نماز شب ، یا بعد از عشاء باشد . و اگر یک دفعه نتواند ، دو دفعه بخورد : یکی صبح و دیگری در عشاء و در وقت چیز خوردن «بسم الله» بگوید . و بعد از آن خدا را حمد و شکر کند . و در اول و آخر دست بشوید .

و در حدیث وارد است که : دست شستن در ابتدا ، فقر را زایل کند . و ابتدای اکل وانتهای آن را به نمک کند . و از برای اکل و شرب ، آدابی دیگر هست که در کتب احادیث مذکور است . (2)

بدان که : عرفا ترغیب بسیار در گرسنگی وجوع کرده اند . (3)

و قواعد بی شمار برای آن ذکر کردند و تصریح کرده اند که : کشف اسرار الهیه ورسیدن به مراتب عظیمه ، بر آن موقوف است . و حکایتهای چند در صبر بر گرسنگی نقل کرده اند .

و از بعضی ذکر نموده اند که : یک ماه ، یا دو ماه ، یا یک سال ، چیزی نمی خوردند . واین امری است ورای آنچه در اخبار رسیده . و غیر از آنچه عامه مردم به آن تکلیف شده اند . اگر خوب باشد از برای قومی مخصوص خواهد بود و تکلیف هر کس نیست .

بلی : اگر نفس به مرتبه سرکشی رسیده باشد و به هیچ گونه اطاعت ننماید

1- 60. وسائل ، ج 17 ، ص 14 ، ح 25
2- 61. ر . ک : مکارم الاخلاق ، ص 134 ، باب 7 .
3- 62. رک : سیر و سلوک علامه بحر العلوم ، ص 150