معراج السعاده صفحه 50

و اصول عقایدشان نادرست ، رسوم شرع و ملت را دور انداخته ، و بدعتی چند از برای خود ساخته وپرداخته ، و آن را مقتضای حکمت نامیده غافل اند از اینکه : حکمت ، حقیقه همان است که در شریعت نبویه مقرر فرموده . و ندانسته اند که : علم بدون عمل گمراهی و ضلال ، وتعلم بدون طاعت ، خسران و وبال است .

همانا قول پیغمبر - صلی الله علیه و آله و سلم - را نشنیده اند که :

«البلاهه ادنی الی الخلاص من فطانه بتراء» .

یعنی :

«ابلهی و نادانی به نجات نزدیکتر است از زیرکی ناقص و ناتمام» .

و گویا به گوش ایشان نرسیده که حضرت رسول - صلی الله علیه و آله و سلم - فرموده :

«قصم ظهری رجلان : عالم متهتک و جاهل متنسک» .

یعنی

«دو نفر پشت مرا شکستند :

یکی عالمی که پرده شریعت را درد و به علم خود عمل نکند ، و دیگری جاهلی که آداب عبادت را نداند و بدون علم عبادت کند» . (1)

فصل دهم : تهذیب اخلاق و ثمره آن

تهذیب اخلاق و ثمره آن

از آنچه مذکور شد دانسته شد که : فایده علم اخلاق ، پاک ساختن نفس است از صفات رذیله ، و آراستن آن به ملکات جمیله ، که از آن به «تهذیب اخلاق» تعبیرمی شود .

و ثمره تهذیب اخلاق ، رسیدن به خیر و سعادت ابدیه است . و باید دانست که سعادت مطلق حاصل نمی شود ، مگر اینکه صفحه نفس در جمیع اوقات از همه اخلاق ذمیمه «معرا» ، (2) و به تمام اوصاف حسنه «محلی» (3) باشد .

و

1- 67. بحار الانوار ، ج 2 ، ص 111 ، ح 25 .
2- 68. برهنه ، خالی ، سالم .
3- 69. مزین ، آراسته .