معراج السعاده صفحه 525

صعوبت و اشکال است ، زیرا که : از نبودن مال ، صفت فقر و احتیاج به هم می رسد . و از وجود آن ، وصف غنا و ثروت حاصل می شود . و این هر دو صفتی است که خدا بندگان خود را به آنها امتحان می فرماید .

و از برای فقیر ، دو حالت متصور است : حرص و قناعت . که یکی محمود و دیگری مذموم است .

و حریص بر دو قسم است :

یکی : حریصی است که : حرص آن به کسب و صنعت کردن است ، بدون طمع درمال مردم .

و دیگری آنکه : حرص او به گرفتن مال مردم به زور و ظلم ، یا به تکدی و سؤال است .

و هر دو طایفه هلاک اند . گو طایفه آخر بدتر از اولی باشد .

و از برای غنی نیز دو حالت است : امساک و بذل . یکی ممدوح و دیگری مذموم .

و بذل هم بر دو نوع است : میانه روی و اسراف . اول محمود و ثانی مذموم . و غیراینها از جمیع این امور ، اموری هستند که فهمیدن آنها مشکل است . و کسی که طالب مال باشد باید اول تمیز میان نیک و بد این حالت بکند و طریقه نیک آن را پیشنهاد خودسازد تا نجات یابد .

فصل : مذمت مال و مالداری

مذمت مال و مالداری

چون دانستی که : یکی از شعب دنیا مال است . پس بدان که : در قرآن و احادیث مذمت مال و بدی محبت آن بسیار وارد شده است .

خداوند عالم می فرماید :

«یا ایها الذین آمنوا لا تلهکم