معراج السعاده صفحه 531

: «خوب چیزی است مال صالح از برای مرد صالح» . (1)

و همه اخباری که در ثواب صدقه دادن و میهمانی و سخاوت و حج ، و غیر اینها ازچیزهائی که تحصیل آنها به مال بسته است رسیده ، دلالت بر خوبی مال می کند .

و «توفیق» (2) میان این اخبار آن است که : مال می تواند شد که وسیله وصول به سعادت اخرویه ، و فوز به درجات علیه گردد . و ممکن است که : به واسطه رسیدن به مقاصدفاسده ، که سد راه علم و عمل و حجاب سعادت ابدند شود . پس هر مالی که : به مصرف اول رسید ، ممدوح و مستحسن است . و آنچه به مصرف دوم رسید ، مذموم و مستهجن است . و اخباری که دلالت بر مدح آن می کند ، بر اول محمول ، و آنچه دلالت بر مذمت آن می نماید ، حمل بر دویم می شود . و چون اکثر طبایع بنی آدم ، به پیروی شهوات نفسانیه مایل ، و آن به واسطه مال حاصل می شود ، به این جهت زاید بر قدر کفاف آن در محل خطر و حذر از آن بهتر است .

و طوایف انبیاء ، و خیل اولیا ، از شر آن پناه به خداوند منان بردند .

حتی اینکه پیغمبر آخر الزمان صلی الله علیه و آله فرمود : «پروردگارا ! قوت آل محمد را به قدر کفاف کن» . (3)

و گفت : «خداوندا ! مرا زندگانی عطا کن ، چون زندگی مسکینان ، و بمیران ، چون مردن مسکینان» . (4)

فصل : مفاسد مال

مفاسد مال

از آنچه گذشت روشن شد که : مال مانند مار است ، که هم در

1- 17. محجه البیضاء ، ج 6 ، ص 44 . و احیاء العلوم ، ج 3 ، ص 202 .
2- 18. جمع بین اخبار مختلف .
3- 19. محجه البیضاء ، ج 6 ، ص 45 . و احیاء العلوم ، ج 3 ، ص 203 .
4- 20. کنز العمال ، ج 6 ، ص 470 ، خ 16592 و ص 489 ، خ 16668 .