معراج السعاده صفحه 537

حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود که : «هر مالی را که آدمی به جهت محافظت آبروی خود صرف کند حکم صدقه دارد» . (1)

یا به کسی دهد که خدمت او را کند و شغلی که به او رجوع کند به انجام رساند .

و شکی نیست که این نیز از امور متعلقه به آخرت است ، زیرا که : کارهائی که انسان به جهت زندگانی به آن محتاج است بسیار است . و اگر همه را خود متوجه شود وقت اوضایع می شود . و روزگارش به حیف می رود . و از کار آخرت باز می ماند . و شکی نیست که : کسی را که هیچ مالی نیست باید همه این کارها را خود متوجه شود . و از ذکرو فکر و عبادت و طاعت بازماند .

سوم آنکه : آن را به مصرف خیرات جاریه ، و باقیات الصالحات رساند . از : ساختن مسجد و مدرسه و «رباط» (2) و پل و اجرای قنوات و نوشتن قرآن و کتاب و نشاندن اشجار ، و امثال اینها از چیزهائی که بعد از آدمی باقی می ماند ، و مدتها ثواب آن روز به روز عاید می گردد ، و باعث دعای بندگان خدا از خوبان و صالحان می شود . و اسم آدمی به خیر مذکور می گردد .

فصل : طرق رهایی از مفاسد مال

اشاره

هر که خواهد از مفاسد مال رهائی یابد باید چند چیز را مراعات نماید :

اول اینکه : غرض از مال داشتن ، و فایده آن ، و سبب آفریدن آن ، و علت احتیاج به آن را برخورد تا در طلب زیادتر از قدر اجت برنیاید .

دوم اینکه : جهت «مداخل» (3)

1- 27. کنز العمال ، ج 3 ، ص 407 ، خ 7175 .
2- 28. کاروانسرای میان راه .
3- 29. راه درآمد .