معراج السعاده صفحه 538

آن را ملاحظه نماید . و از حرام ، بلکه از مشتبه اجتناب نماید . و همچنین از مداخلی که مکروه هستند ، یا باعث نقص مروت و زوال حریت نفس اند احتراز نماید ، چون هدیه ای که بوی رشوه دهد ، یا سؤال از خلق که موجب ذلت و خواری است .

سوم اینکه : راه خرج را مراعات کند ، و در آن اقتصاد ، یعنی میانه روی نماید . نه اسراف کند ، و نه تنگ گیری .

حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمود که : «محتاج نشد هر که در خرج میانه روی کرد» . (1)

و از برای اقتصاد در خوراک و پوشاک و سکنی ، سه درجه است : ادنی و وسط واعلی . و ظاهر آن است که : میل به طرف ادنی بهتر و اولی باشد ، تا در روز قیامت ازجمله سبکباران بوده باشد .

چهارم اینکه : آن را به مصارف حقه خرج کند . و در باطل صرف نکند ، که گناه خرج نمودن به باطل با کسب کردن از حرام یکسان است .

پنجم اینکه : نیت خود را در کسب و خرج و اقتصاد ، و جمیع وجوه ، خالص کند .

پس آنچه را تحصیل می کند ، به جهت استعانت بر امر آخرت تحصیل کند . و از آنچه اجتناب می کند ، به جهت خدا اجتناب نماید . و هرگاه چنین رفتار نماید ، مال داشتن ضرری به او نمی رساند .

از این جهت حضرت امیر المؤمنین علیه السلام فرمود که : «هرگاه مردی جمیع آنچه در روی زمین است جمع کند و در آن نیت قربت