معراج السعاده صفحه 572

ایشان مشغول باشد . جواب گوییم که : از اخبار بیش از این برنمی آید که : ایشان از مال دنیا نفرت و کناره می کردند ، نه اینکه عداوت و بغض به آن داشتند و دل ایشان مشغول بوده به کراهت آن . مانند کسی که به قدر تشنگی آب از نهر بیاشامد و بقیه را اعتنا نکند . و بر فرض اظهار کراهت و تنفراز دنیا و مال ، به جهت تنبه سایر مردمان بوده ، همچنان که می بینیم : پدر ، از لب حوض به کنار می جهد تا طفل او بترسد و حذر کند . و افسونگر در برابر اولاد خود از مار فرارمی کند که آنها نیز بترسند . نه اینکه خود از مار خوفی داشته باشد . و مخفی نماند که :

بعضی از این اقسامی که از برای فقر ذکر کردیم ممدوح ، و بعضی مذموم است . واختلاف اخباری که در خصوص فقر رسیده که در بعضی مدح آن شده و در بعضی ذم آن ، به جهت اختلاف اقسام آن است .

فصل : فضیلت و شرافت فقر و فقرا

اقسام فقر ، اگر چه - همچنان که - دانستی مختلف اند ولیکن صفت فقر«فی نفسه» نسبت به غنا افضل است . و اخبار در ستایش آن بسیار است .

حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمودند که : «بهترین این امت ، فقرای ایشان اند» . (1)

و فرمود : «پروردگارا ! مرا زندگانی و مردن درویشان ده . و در زمره ایشان مرامحشور گردان» . (2)

و فرمود که : «زینت فقر از برای مؤمن بیشتر است از لجام از برای اسب» . (3)

یعنی همچنان که لجام ، اسب را

1- 9. اتحاف الساده المتقین ، ج 9 ، ص 275 .
2- 10. کنز العمال ، ج 6 ، ص 470 ، خ 16592 .
3- 11. کافی ، ج 2 ، ص 265 ، ح 22 .