معراج السعاده صفحه 596

نهایت اشکال دارد .

و از این جهت حضرت رسول صلی الله علیه و آله فرمودند که : «هر گاه از برای فرزند آدم دو رودخانه طلا باشد باز رودخانه سوم را میطلبد . و اندرون او را هیچ چیزی پر نمی کند مگر خاک» . (1)

و فرمود که : «آدمیزاده پیر می شود و دو چیز در او جوان می گردد و قوت می گیرد : یکی حرص . و دیگر طول امل» . (2)

و از حضرت امام محمد باقر علیه السلام مروی است که : «حریص بر دنیا چون کرم ابریشم است ، هر چه بیشتر بر دور خود می پیچد راه خلاص او دورتر می شود ، تا ازغصه بمیرد» . (3)

بعضی از بزرگان گفته است که : «از عجایب امر آدمی زاده ؟ آن است که : اگر او راخبر دهند که همیشه در دنیا خواهی بود حرص او بر جمع کردن مال زیادتر نخواهد شداز آنچه حال می داند که چند صباحی بیش زنده نیست در صدد جمع آن است» . (4)

و این ، از برای هر که تفحص کند در احوال مردم ظاهر و روشن است .

فصل : ملکه قناعت

ضد صفت حرص ، ملکه قناعت است . و آن حالتی است از برای نفس ، که باعث اکتفاکردن آدمی است به قدر حاجت و ضرورت . و زحمت نکشیدن در تحصیل فضول از مال . و این از جمله صفات فاضله و اخلاق حسنه است . و همه فضائل به آن منوط ، بلکه راحت در دنیا و آخرت به آن مربوط است . و صفت قناعت ، مرکبی است که :

آدمی را به مقصد می رساند . و

1- 1. مسند احمد بن حنبل ، ج 4 ، ص 368 . و محجه البیضاء ، ج 6 ، ص 50 .
2- 2. محجه البیضاء ، ج 6 ، ص 50 . و احیاء العلوم ، ج 3 ، ص 206 .
3- 3. کافی ، ج 2 ، ص 316 ، ح 7 .
4- 4. رک : محجه البیضاء ، ج 6 ، ح 54 . و احیاء العلوم ، ج 3 ، ص 208 .