معراج السعاده صفحه 622

طفل دندان برآورده بود ***پدر سر به فکرت فرو برده بود

که من نان و برگ از کجا آرمش*** مروت نباشد که بگذارمش

چو بیچاره گفت این سخن پیش جفت*** نگر تا زن او را چه مردانه گفت

مخور گول ابلیس تا جان دهد*** هر آن کس که دندان دهد نان دهد

تواناست آخر خداوند روز*** که روزی رساند تو چندان مسوز

دیده عبرت بگشای و بنگر چقدر کسان که در طفلی پدر از سر ایشان رفته ، و هیچ مالی به جهت ایشان نگذاشته با وجود این ، بسیار حال و ثروت ایشان از کسانی که اموال بسیار از پدر به جهت ایشان مانده بهتر و بیشتر است . کم کسی را می بینیم که آنچه دارد به واسطه ارث پدر بوده باشد . و حال اینکه فرزند اگر صالح و پرهیزکار بوده باشدخداوند به نیکوتر وجهی کفایت و کارسازی او را بکند . و اگر فاسق و تبه روزگار باشد ، آن مالی را که تو به زحمت و تصدیع جمع کرده ای و نخورده ای صرف لهو و لعب ومعصیت خدا خواهد نمود . و مظلمه او عاید تو خواهد شد .

فصل : چگونگی مصرف مال

چون مذمت بخل را دانستی . و معالجه آن را شناختی . و فضیلت صفت سخاوت رایافتی و دانستی که : آن حد وسط میان بخل و اسراف است و آن عبارت است از : صرف کردن مال در مصرفی که واجب یا مستحسن باشد . بدان که : مصرف واجب ، یامستحسن اعم از این است که واجب یا مستحسن شرعی باشد یا در طریقه مروت وعرف و عادت لازم ، یا مستحسن باشد