معراج السعاده صفحه 633

را نقل کند ، و ازآن راه ، از فقیر چشم داشت ثنا و تعظیم و فرمانبرداری داشته باشد .

و علامت باطنی آن ، این است که : بعد از عطا ، از آن فقیر خلاف ادبی یا خیانتی نسبت به آن شخص واقع شود استبعاد نماید زیادتر از آنچه پیش از عطا استبعادمی نمود . و «ایذا» ، آن است که : او را سرزنش و ملامت کند . و پرده او را بدرد . و رو به او ترش نماید . و او را خفیف کند . و از مجالست آن عار داشته باشد . و خود را عالی تراز او داند . و کسی که مبتلا به این مرض باشد باید خود را از آن خلاص سازد .

علاج منت گذاردن و ایذای فقیر

و اما علاج خلاصی از منت گذاردن ، آن است که : بداند که فی الحقیقه فقیر ، احسان نسبت به او کرده که صدقه او را قبول نموده ، و موجب رستگاری او گردیده است . پس باید دهنده ، ممنون فقیر باشد . و بداند که : - همچنان که در حدیث وارد است - دست فقیر در گرفتن صدقه نایب دست خداست . و آنچه به فقیر می رسد همانا که به خدارسیده است .

و از این جهت ، سنت است که : آنکه صدقه می دهد دست خود را ببوسد . و دست خود را بر بالای دست فقیر نگذارد . بلکه دست خود را بگشاید تا فقیر بردارد . و چگونه کسی هزار مرتبه ممنون نگردد از دستی که نایب دست خداست و از او چیزی قبول می کند ؟ و با همه اینها خدا هر صدقه را چندین مقابل عوض در دنیا