معراج السعاده صفحه 674

از برای خود حرفه و کسبی قرار دهد که معاش او از آن بشود . یا مستغلی ، یا سرمایه ای داشته باشد که دیگری در آنها عمل نموده گذران او از آنجا شود . بعضی مردم که ایشان را سرمایه ، یا مستغلی نیست ، و ازآموختن صنعت و کسب هم تغافل می نمایند ، یا بعد از آموختن ، در تحصیل معاش بروجه حلال از آنها «تکاهل» (1) می ورزند و محتاج می شوند به اینکه : از آنچه دیگران کسب کرده اند بگیرند و صرف خود کنند . و این جماعت غالبا یکی از دو حرفه خسیسه را اختیار می کنند که یکی را لصوصیت یعنی دزدی ، و دیگری را گدائی می نامند . وهر یک از این دو نوع را اصناف مختلفه است .

اصناف دزدان و گدایان

اما نوع اول : یعنی دزدان ، بعضی از ایشان که اجتماعی دارند که با یکدیگر متفق می شوند و بر سر راههای مسلمانان رفته «قطاع الطریق» (2) هستند . و بعضی دیگر متوسل می شوند به سلاطین و وزراء و حکام و صدور ، و ملازمت اعاظم را وسیله ظلم و تعدی بر رعایا می سازند . و از مال ایشان می خورند . و جمعی دیگر که از مال مردم به این انواع بهره ندارند ، تدبیرات می کنند ، مثل نقب کندن و کمند انداختن و کیسه بریدن و داخل خانه ها شدن و امثال اینها .

اما نوع دوم : یعنی گدایان نیز چند صنف اند : بعضی خود را کور ، یا مفلوج ، یا مریض می نمایند . یا آنکه طفلی را بر سر راهها به طریق میت می خوابانند . و بعضی گریه و زاری را شعار خود می کنند . و طایفه ای اصرار و «ابرام» (3) را

1- 67. راهزن .
2- 68. پافشاری کردن در یک امری .
3- 69. آوردن کلماتی به یک وزن و آهنگ .