معراج السعاده صفحه 675

پیشنهاد خود می سازند . و جمعی به کارهای عجیبه و سخنان غریبه ، بازار گدائی خود را رونق می دهند . چنانچه بعضی به مسخرگی و سخنان خنده آمیز گفتن . و طایفه ای به تقلید مردم . و برخی به خوش آمدگوئی و تملق و چرب زبانی . و گروهی به شعبده بازی مدارا می کنند . و جمعی دیگر به قصه خوانی و قلندری . و طایفه ای به خواندن شعرهای لطیفه یا کلام «مسجع» (1) به صوت حسن و غنا ، از طعمه مردم منتفع می شوند . و از این قبیل اند خوانندگان ومغنیان . و بعضی دیگر ریا و «شید» (2) و تسبیح بزرگ دانه و جامه پشمینه و ذکر را وسیله گذران خود می سازند . و بعضی درس خواندن و در مدرسه نشستن ، یا تعزیه خوانی یاپیشنمازی را مایه گدائی خود قرار می دهند . و صنفی دیگر خود را طبیب یا جراح یا «کحال» (3) نامیده پاره ای حشیشها و گیاههای بی فایده را بر دور خود می چینند ، و بعضی از معجونها می سازند ، و زنان و بی عقلان را به آن فریب می دهند . و قسمی دیگر خودرا در معرض رمالی و منجمی و فال گیری و دعا نویسی و تعبیر خواب کردن در آورده اند .

و نوعی دیگر که زبان سخن گوئی دارند خود را در مرض واعظی در می آورند و «طامات» (4) و «طرهات» (5) بر هم می بافند . و غیر اینها از اصناف گدایان که هر یک طوری راوسیله خوردن مال مردم ساخته و تمام زندگانی خود را صرف نوعی از حرف گدائی نموده اند . و از مبدا و معاد ، و مقصود آفرینش و ایجاد غافل اند .

صفت هفتم : خیانت و عذر در مال

خیانت و عذر است در مال

1- 70. مکر و حیله
2- 71. در قدیم «کحال» به کسی گفته می شد که هم سرمه به چشم کسان می کشید و هم جراحات و امراض چشم را علاج می کرد .
3- 72. سخنان بی اصل و پراکنده .
4- 73. بیهوده ، یاوه .
5- 74. کافی ، ج 2 ، ص 104 ، ح 1 .