معراج السعاده صفحه 693

او نباشد . و کم کسی است که : خود را پست تر از دیگری بتوانددید و خود نتواند به مرتبه او رسید و پستی مرتبه او را میل نداشته باشد . و این خودصفت حسد است که اخبث صفات ، و ارذل ملکات است .

فایده : مراتب حسد

بدان که : از برای حسد چهار مرتبه است :

اول اینکه : میل نفس او به برطرف شدن نعمت دیگری باشد ، اگر چه از زوال آن ، نفعی به حاسد نرسد . و این خبیث ترین مراتب حسد است .

دوم اینکه : میل نفس او به زوال نعمت از دیگری باشد ، به جهت اینکه خود همان نعمت به دست او آید ، مثل اینکه خانه معینی ، یا زن جمیله ای را شخصی داشته ودیگری همان خانه یا همان زن را طالب باشد ، و خواهد از دست او دررود و به تصرف خودش درآید . و شکی نیست در خباثت این مرتبه و حرمت آن .

چنان که خدای - تعالی - نهی صریح از آن فرموده که :

«و لا تتمنوا ما فضل الله به بعضکم علی بعض» .

خلاصه معنی اینکه : «آرزو مکنید چیزی را که خدا به سبب آن ، بعضی را به بعضی تفضیل داده» . (1)

سوم اینکه : میل نفس او به مثل آنچه دیگری دارد بوده باشد نه به خود آن ، اماچون از رسیدن به آن عاجز باشد میل داشته باشد که از دست او نیز دررود ، تا با یکدیگربرابر باشند . و اگر متمکن گردد که آن نعمت را از دست آن شخص بیرون