معراج السعاده صفحه 694

کند و تلف سازد ، سعی می کند تا بیرون کند .

چهارم اینکه : مثل سیم باشد ، و لیکن اگر متمکن شود از تلف کردن نعمت آن شخص ، قوت دین و عقل او مانع او شود که سعی کند در ازاله آن نعمت . و بر نفس خود خشمناک شود از شادشدن به زوال نعمت او . و صاحب این مرتبه را امید نجات هست ، و میل نفسانی او اگر چه خوب نیست و لیکن خدا از او عفو می فرماید .

فصل : موجبات حسد

بدان که : باعث حسد ، یکی از هفت چیز می شود :

اول : خباثت نفس و بخل ذاتی به بندگان خدا ، بدون سابقه عداوتی یا منشا حسدی ، بلکه به محض «خبث نفس» (1) و رذالت طبع ، زوال نعمت غیر را خواهد . و به گرفتاری بندگان خدا به محنت و بلاشاد و فرحناک گردد . و از راحت و رسیدن ایشان به مطالب خود ، و وسعت معاش ایشان متالم و محزون شود ، اگر چه نسبت به وی هیچ ضرری متصور نباشد .

و چنین شخصی هرگاه اضطراب احوال مردم ، و تنگی معیشت و «ادبار» (2) و «افلاس» (3) ایشان را بشنود شگفتگی در طبع او حاصل می شود و مسرور و خوشوقت می گردد . و بلکه گاهی بی اختیار می خندد . و شماتت آغاز می کند ، اگر چه سابقا فیما بین او و ایشان عداوتی ، بلکه رابطه آشنائی نبوده باشد . و این کار ، تفاوتی در حق او حاصل نمی کند از رسیدن به جاه و مال و غیر اینها .

و هر گاه خوبی احوال یکی از بندگان خدا را بشنود و انتظام امر

1- 18. پلیدی و ناپاکی .
2- 19. تیره بختی .
3- 20. تنگدستی