معراج السعاده صفحه 736

خواهم بود» .

و اگر کسی دیده بصیرت بگشاید و به نظر حقیقت بنگرد می بیند که : لذت سلطنت وحکمرانی ، و شیرینی شهریاری و فرماندهی ، در عدل و دادخواهی و کرم و فریادرسی است .

عدل و کرم خسروی است ورنه گدائی بود*** بهر دو ویرانه ده ، طبل و علم داشتن

گویند وقتی که : اسکندر ذوالقرنین عزم جهانگیری نمود ، آثار تفکر از «ناصیه» (1) خاطرش پیدا ، و غبار تکدر از آئینه ضمیرش هویدا می گردید .

ارسطو که وزیر آن حضرت بود و «ظهیر» (2) آن دولت ، در مقام استفسار بر آمده عرض کرد : منت خدای را که امور ملک و سلطنت منتظم است . و خزائن «موفور» (3) ، وممالک معمور ، سبب گرفتگی خاطر مبارک چیست ؟ فرمود : هر چه به نظر تامل می نگرم این عمر کوتاه و عرصه محقر دنیا را قابل آن نمی بینم که : سوار شوم و به تسخیر آن توجه نمایم . و مرا شرم می آید که سر همت به این سراچه فانی فرودآورم .

ارسطو گفت : در این چه شک که این محقر کالا ، نه در خور همت والا است ، سزاوارآن است که : وسعت ممالک عالم باقی را هم ضمیمه «ممالک محروسه» (4) گردانید . وسلطنت بی زوال آن جهانی را نیز «وجهت» همت فرمایید . و چنانکه به ضرب تیغ جهانگشا ، ملک دنیا را به قبضه اقتدار در می آوری ، به برکت عدل عالم آرا ، دار الملک جهان بقا را نیز مسخر گردانی .

خلاصه اینکه فواید بسیار اخرویه و مثوبات جزیله صفت خجسته عدل ودادخواهی بالاترین فواید و از «فواضل» (5) باقیات صالحات

1- 24. پیشانی .
2- 25. پشتیبان
3- 26. فراوان .
4- 27. مملکت های نگهبانی شده .
5- 28. پسندیده ها .