معراج السعاده صفحه 739

و رعیت پروری پیشنهاد خود ساخته و او نیز در ثواب همه اینها شریک خواهد بود . و باشد که سپاهی و رعایای سایر ممالک ، به واسطه عدالت این پادشاه ، بلاد خود را به کارکنان او سپارند ، وبه واسطه عدالت ، مملکت وسیع گردد .

ششم آنکه : پادشاهی که به عدالت موصوف ، و به دادخواهی معروف گردید ، او رادر اطراف و اقطار عالم ، شان و شوکتی دیگر ، و در نظرها عظم و وقعی بیشتر است .

حرمت او در دلها متمکن ، و حشمت و بزرگی او در خاطرها رسوخ می کند .

و به این جهت ، شاه ولایت پناه فرمودند :

«تاج الملک عدله»

یعنی : «تاج پادشاه ، که به آن سرافراز ، و از عالمیان ممتاز است ، عدالت اوست» . (1)

و هم از آن جناب مروی است که : «زین الملک العدل» یعنی : «زینت پادشاه ، عدالت است» . (2)

آری : شهریاران ذوالاقتدار ، چه جامه در بر خواهند کرد که فاخرتر از جامه نیکنامی باشد ؟ و کدام کمر بر میان خواهند بست که قیمتی تر از کمر سعی و اهتمام در تمشیت «مهام» (3) کافه انام بود ؟ پرتو کدام تاج و هاج به لمعان نور افسر عدل می تواند بود ؟ وکدام سریر بلند با کاخ دلهای معمور فقیران برابری تواند کرد ؟ «کمیتی» (4) خوش خرام تراز خوش رفتاری با خلق خدا نتوان رسید . و گوشی بلند آوازتر از بلند آوازگی فریادرسی دادخواهان نتوان شنید . از مال دنیا چه به دست آید که بهتر از دلهای دردمندان باشد

1- 35. غرر الحکم (مترجم) ، ج 1 ، ص 347 ، ح 12 .
2- 36. غرر الحکم (مترجم) ، ج 1 ، ص 426 ، ح 23 .
3- 37. کارهای مهم .
4- 38. قراول و نگهبانی که سابقا چماق نقره به دست می گرفت و درب کاخ می ایستاد یا در موکب پادشاه و امراحرکت می کرد .