معراج السعاده صفحه 780

و نصیحت باشد دور نیست که شرطباشد که خود ، مرتکب آن معصیت نگردد . و مردمان بر صدور آن معصیت از او مطلع نباشند ، زیرا اگر مردم او را مرتکب آن گناه دانند موعظه او اصلا فایده و اثری نمی بخشد . و دانستی که با وجود عدم اثر ، امر و نهی واجب نیست .

خلاصه اینکه : امر به معروف و نهی از منکر ، به دو وجه می شود :

شرایط آمر و ناهی

یکی به قهر و تسلط ، مثل شکستن ساز و ریختن شراب و باز داشتن از زنا و لواط وامثال اینها . و شرط این وجه ، عدالت و عدم صدور آن معصیت از امر و نهی کننده نیست .

و یکی دیگر به وعظ و نصیحت و ترسانیدن از خدا و عذاب ، و ظاهر آن است که :

چون با وجود فسق آن شخص ، و ارتکاب خود ، آن معصیت را اثری بر نصیحت اومترتب نشود ، شرط باشد که : مردم او را مرتکب آن معصیت ندانند .

و آنچه مذکور شد از برای هر کسی است که ملاحظه معصیتی را کند و بر آن مطلع شود . اما شخصی که خود را نصب می کند از برای اصلاح حال مردم ، و ارشاد و هدایت ایشان ، و تبلیغ احکام شریعت ، و بر مسند نیابت حضرت سید المرسلین و ائمه معصومین - صلوات الله علیهم اجمعین - می نشیند باید متصف به صفت تقوی و عدالت و ورع وزهد باشد . و عالم به احکام کتاب خدا و احادیث ائمه هدی بوده ، جامع شرایط حکم وفتوی باشد