معراج السعاده صفحه 823

، زیرا : اسرار آدمی ازدو حال بیرون نیست : یا کاشف از دولت و سعادت و نیک فرجامی است ، یا مخبر ازنکبت و شقاوت و ناکامی . و بر هر دو تقدیر ، کتمان اولی است . چون اگر از قبیل اول است ، اظهار آن موجب زیادتی عداوت دشمنان ، و حسد ابنای زمان ، و توقع ارباب طمع و دون همتان می شود . و اگر از مقوله دوم است ، بروز آن باعث شماتت دشمنان ، واندوه دوستان ، و خفت در نظر ظاهر بینان می گردد . و بسا باشد که بر افشای اسرار ، مفاسد بسیار مترتب گردد . و از این جهت منع شده است که : کسی راز خود را با دوستان در میان نهد ، زیرا : هر دوستی را نیز دوستی است ، و هرگاه نتوانی راز خود رانگاهداری ، چگونه دیگری راز تو را نگاه می دارد .

منه در میان راز با هر کسی*** که جاسوس همکاسه دیدم بسی

سکندر که با شرقیان حرب داشت*** در خیمه گویند در غرب داشت

چو بهمن به زابلستان خواست شد*** چپ آوازه افکند و از راست شد

اگر جز تو داند که عزم تو چیست*** بر آن رای و دانش بباید گریست

و این صفت ، هیچ طایفه را این قدر در کار نیست ، که سلاطین و الاتبار را . و پوشیدن اسرار ، از شرایط سلطنت و جهانبانی ، و از مهمات ضوابط کشورستانی است . چون ایشان را دشمنان و مدعیان بسیار ، و هرگاه بر مکنون ضمیر پادشاه مطلع شوند ، در صددتدارک بر می آیند . پس