معراج السعاده صفحه 845

پیش ، و خانه ای چون آخرت در عقب ، ودشمنی چون شیطان در کمین ، و محاسبی چون کرام الکاتبین قرین ، عمری چون برق درگذر ، و منزلی چون دنیا که محل صد هزار گونه خطر است مستقر ، خندیدن وشوخی کردن نیست . و با خاطر جمع نشستن نه ، مگر از غفلت و بی خبری .

مباش ایمن که این دریای خاموش*** نکرده ست آدمی خوردن فراموش

زرنگ ایمن نبینی آب جوئی*** مسلم نیست از سنگی سبوئی

یک امروز است ما را «نقد ایام» (1)*** بر آن هم اعتمادی نیست تا شام

یکی از بزرگان دین ، شخصی را دید که می خندد ، گفت : «آیا به تو رسیده است که : وارد آتش جهنم خواهی شد ؟ گفت بلی . گفت : آیا دانسته ای که از آن خواهی گذشت ؟ گفت نه . گفت : پس به چه امید می خندی ؟ گویند : آن شخص را دیگر کسی خندان ندید» . (2)

و مخفی نماند که خنده مذموم ، قهقهه است که با صدا باشد ، اما تبسم که کسی صدائی از او نشنود مذموم نیست بلکه محمود است . و تبسم نمودن پیغمبر - صلی الله علیه و آله - معروف و مشهور است . و همچنین شوخی و مزاح مذموم در وقتی است که : کسی افراط در آن کند ، یا مشتمل بر دروغ و غیبت باشد . یا باعث آزردگی و خجالت دیگری شود . اما مزاح اندک ، که از حق تجاوز نشود و مشتمل بر سخن باطل یا ایذاء واهانتی نباشد و باعث شکفتگی خاطری گردد مذموم نیست . و مکرر