معراج السعاده صفحه 846

از حضرت رسول صلی الله علیه و آله صادر شده . و از اصحاب در خدمت آن جناب صدور یافته . چنانچه بعضی از آن در کتب اصحاب مسطور و مذکور است . (1)

و حضرت امیر المؤمنین علیه السلام مکرر شوخی می فرمودند تا اینکه منافقین این را عیب آن سرور شمردند . روزی شوخی نسبت به سلمان فارسی - رحمه الله علیه - فرمودند ، سلمان گفت : این است که خلافت تو را به مرتبه چهارم انداخت . (2)

صفت هفدهم : معنی و حقیقت غیبت

معنی و حقیقت غیبت

و کلام در آن ، یا در حقیقت و معنی آن است یا گناه و مفاسد آن ، یا معالجه و کفاره آن ، یا آنچه استثناء شده و تجویز آن شده است از افراط آن ، یا در بیان ضد آن است .

پس در این جا چند فصل است .

فصل اول

حقیقت غیبت

بدان که : حقیقت غیبت آن است که : چیزی نسبت بغیری که شیعه باشد ذکر کنی که اگر به گوش او برسد او را ناخوش آید و به آن راضی نباشد .

خواه آن نقص ، در بدن او باشد مثل اینکه بگویی : فلانی کور ، یا کر ، یا گنگ ، یانیم مرده ، یا کوتاه ، یا بلند ، یا سیاه ، یا زرد ، یا احول ، یا «قطور» (3) و امثال اینها است .

یا در نسب او باشد مثل اینکه بگویی : پسر فلان ، فاسق ، یا ظالم ، یا حمال زاده ، یانانجیب و نحو اینها است .

یا در صفات و افعال و اقوال او باشد مثل اینکه بگویی : بد خلق ، یا

1- 21. بحار الانوار ، ج 16 ، ص 298 ، ح 2 .
2- 22. این مطلب را در هیچ کدام از کتب معتبر شیعه نیافتیم .
3- 1. کلفت .