معراج السعاده صفحه 849

. و بسا که : چون خواهد که غیبت کسی را کند از راه ریا و تشبه به صلحا ، ابتدامدح او را می کند و مذمت خود را نیز می کند چنانچه می گوید : فلان شخص چه بسیارخوب شخصی بود و روزگار او را نیز مثل ما کرد و از دست شیطان خلاصی نیافت .

و بعضی از غیبت کنندگان هستند که : چون می خواهند غیبت مسلمانی را کنند از راه نفاق

، غم و اندوه خود را بر حال آن شخص اظهار می کنند و حال اینکه در دل خود ، هیچ اندوهی ندارند ، چنانکه می گویند : آه ، چه قدر غصه خوردم دلم سوخت به جهت فلان شخص که بی آبرو شد . یا فلان عمل از او سرزد . یا به او اهانت رسید . خدا امر او رابه اصلاح آورد . و این منافق اگر دوست او بودی و غم و اندوه او را خوردی پس اظهارنکردی و دعائی که به او می کند در خلوت کردی . پس اظهار حزن و دعا از خباثت باطن اوست . و شیطان لعین او را بازیچه خود قرار داده ، بر او امر را مشتبه کرده و بر ریش اومی خندد . و حسنات او را به باد می دهد . و او چنان پندارد که : خوب می کند . و نمی داندکه تیز بینان عالم دانش و بینش ، از احوال و اوضاع برون او ، احوال درونش را درک می نمایند .

حمد گفتی کو ، نشان حامدون*** نی برونت را اثر نی اندرون

رو ملاف از مشک کان بوی پیاز (1)*** از دم تو می کند مکشوف راز (2)

و بسیارند که غیبت مسلمانی